1. Historia Espresso Martini
Espresso Martini to koktajl, który w ciągu ostatnich dwóch dekad zdobył status niekwestionowanego klasyka. Stworzony w latach 80. przez Dicka Bradsella w londyńskim Fred’s Club, początkowo funkcjonował pod nazwą „Vodka Espresso”. Według anegdoty, pewna modelka poprosiła barmana o drink, który ją „obudzi, a potem upije”. Ten moment uznaje się za narodziny koktajlu, który dziś uchodzi za jedną z ikon miksologii.
Co ciekawe, Espresso Martini łączy w sobie dwa światy — rytuał picia kawy i przyjemność z degustacji alkoholu. To czyni go atrakcyjnym zarówno dla gości poszukujących energii, jak i dla osób traktujących koktajle jako element stylu życia. W rankingach Drinks International od kilku lat utrzymuje się w pierwszej piątce najczęściej zamawianych klasyków, a w 2025 roku nadal jest jednym z motorów sprzedaży w barach. Dane z Google Trends wskazują wzrost zainteresowania tym drinkiem o kilkadziesiąt procent rok do roku, co świadczy o jego rosnącej popularności także wśród osób przygotowujących koktajle w domu.
Współcześnie Espresso Martini przestało być tylko barową atrakcją. Coraz częściej pojawia się w wersjach RTD (ready-to-drink), a także w formie premiksów oferowanych przez duże marki alkoholowe. Ten trend pokazuje, że Espresso Martini zyskało status nie tylko modnego, ale też uniwersalnego koktajlu, który idealnie łączy premiumizację alkoholu z codziennym rytuałem picia kawy.
2. Klasyczny przepis i technika wykonania
Oryginalny przepis Bradsella ulegał licznym modyfikacjom, ale fundament pozostaje ten sam: wódka, likier kawowy, świeże espresso i opcjonalnie syrop cukrowy.
Podstawowa receptura (na 1 porcję):
- 50 ml wódki premium (np. Belvedere, Grey Goose)
- 25 ml likieru kawowego (najczęściej Kahlúa; alternatywnie Mr Black dla bardziej wytrawnego efektu)
- 25–30 ml świeżo zaparzonego espresso
- 5–10 ml syropu cukrowego (opcjonalnie, zależnie od preferencji gościa)
Technika:
- Zaparz świeże espresso i odstaw je na 30–60 sekund, aby delikatnie obniżyć temperaturę.
- Wlej wszystkie składniki do shakera wypełnionego dużymi kostkami lodu.
- Wstrząsaj energicznie przez około 15 sekund („hard shake”) — kluczem jest uzyskanie stabilnej, kremowej pianki.
- Odcedź koktajl do schłodzonego kieliszka typu coupe lub martini glass.
Udekoruj trzema ziarnami kawy — klasyczny garnish symbolizujący zdrowie, bogactwo i szczęście.
Wskazówki techniczne:
- Jakość espresso decyduje o sukcesie. Używaj świeżo mielonej kawy, najlepiej 100% Arabica.
- Aby uzyskać lepszą piankę, niektórzy barmani stosują technikę „double shake” — najpierw krótki wstrząs bez lodu (dry shake), potem drugi z lodem.
- Jeśli używasz cold brew zamiast espresso, dodaj odrobinę aquafaby lub białka, by uzyskać pianę.
3. Warianty i nowoczesne interpretacje
Espresso Martini stało się bazą dla wielu interpretacji, które dopasowują drink do różnych gustów:
- Mr Black Espresso Martini – mniej cukru, mocniejszy, naturalny profil kawowy; Mr Black kosztuje w Polsce ok. 170 zł/0,7 l.
- Espresso Rumtini – część wódki zastępuje rum (np. Havana Club 7), co nadaje drinkowi nuty karmelu i wanilii.
- Baileys Espresso Martini – wersja deserowa z dodatkiem likieru śmietankowego; świetna dla gości preferujących słodsze koktajle.
- Salted Caramel Espresso Martini – wariant z syropem solonego karmelu i bittersami czekoladowymi.
- Mini Espresso Martini – serwowane w mniejszych kieliszkach, jako część zestawu degustacyjnego (trend mini-martini 2024–2025).
W barach premium coraz częściej stosuje się także infuzje alkoholu kawą lub przyprawami, co pozwala stworzyć autorską, unikalną wersję koktajlu.
4. Sprzęt, surowce i koszty porcji
Do przygotowania Espresso Martini potrzebujesz podstawowego wyposażenia barmańskiego: shakera typu Boston, sitka barowego, miarki (jiggera) i szkła koktajlowego. Kluczowe są również duże, klarowne kostki lodu — ich topnienie jest wolniejsze, dzięki czemu koktajl nie rozcieńcza się nadmiernie.
Koszt surowców w Polsce (2025, ceny detaliczne online):
- Wódka Belvedere 0,7 l – ok. 130–140 zł
- Kahlúa 0,7 l – od 89 zł
- Mr Black 0,7 l – od 169 zł
- Ziarna kawy specialty – od 60–120 zł/kg
Średni koszt jednej porcji (przy standardowych proporcjach) to ok. 9–12 zł netto. W barach cena sprzedaży Espresso Martini oscyluje od 36 do 45 zł, co zapewnia atrakcyjną marżę, szczególnie w lokalach premium.
5. Aspekty prawne, alergeny i automatyzacja dokumentów
Przy serwowaniu Espresso Martini należy pamiętać o kilku kwestiach formalnych:
- Licencja alkoholowa – w Polsce obowiązkowe jest posiadanie zezwoleń kategorii C (powyżej 18%), a w wielu przypadkach także A i B, jeśli lokal sprzedaje pełną gamę alkoholi. Roczna opłata dla kategorii C wynosi 2100 zł.
- Alergeny – jeśli stosujesz białko jaja lub mleko (np. w wariantach deserowych), musisz oznaczyć to w karcie zgodnie z rozporządzeniem (UE) 1169/2011.
- Kofeina – prawo nie nakazuje szczególnego oznaczenia drinków kawowych, ale dobra praktyka sugeruje umieszczenie informacji „zawiera kofeinę” w menu.
Dla właścicieli lokali i barów istotne jest również prowadzenie dokumentacji związanej z zakupami, umowami z dostawcami czy regulaminami akcji promocyjnych. Tutaj pomocny jest Biznes Pilot, który oferuje gotowe szablony umów i dokumentów, zgodnych z obowiązującymi przepisami. Dzięki temu można łatwo zautomatyzować procesy prawne i administracyjne, oszczędzając czas i minimalizując ryzyko błędów.
Ostatni łyk
Espresso Martini to nie tylko koktajl, ale zjawisko kulturowe i sprzedażowe. Jego sukces wynika z prostoty receptury, efektownego wyglądu i połączenia dwóch światów – kawy i alkoholu. Dla barmanów to świetny produkt rotacyjny o wysokiej marży, a dla domowych miłośników koktajli – przystępna okazja, by poczuć się jak w profesjonalnym barze.
W 2025 roku Espresso Martini przeżywa kolejny renesans, a jego nowoczesne warianty pozwalają dostosować drink do każdego gustu – od słodkich i deserowych po wytrawne i kawowo-gorzkie. Jeśli chcesz wprowadzić go do swojego menu, pamiętaj o jakości surowców, odpowiedniej technice oraz aspektach formalnych. To inwestycja, która zwraca się wielokrotnie – zarówno w gastronomii, jak i w prywatnym doświadczeniu smakowym.